نوروز است و صد ها تن از هموطنان ما از گوشه و كنار كشور به شهر مزار شريف به خاطر زيارت روضه مبارك حضرت (علي كرم الله وجهه) گرد هم میآیند و با اشتياق تمام در اطراف روضه مبارك يار پيامبر اسلام ( ص) بر افراشتن جهنده مبارك را تماشا مي كنند. رفتن به زيارت ها خصوصا به زيارت حضرت علي كرم الله وجهه در مزار شريف كه به نام ميله گل سرخ مشهور است و رفتن به زيارت حضرت علي در كارته سخي كابل، از مروجترين مراسم نوروزي است كه در افغانستان از سالها به اين سو برگزار مي شود و در ديگر ولايات نيز خانواده ها به زيارت هاي كه در آن ولايت ها وجود داشته باشد، به خاطر دعا و درود مراجعه مي كنند. بردن " نوروزي" نیز در نوروز به خانه نامزد ها مروج است. خانواده هاي نامزد های پسر در اين روز براي عروسان آينده شان نوروزي مي برند؛ اين نوروزي نظر به قدرت و توان خانواده هاي داماد ها فرق مي كند، كه شامل چند دست لباس، لوازم آرايشو بعضي چيز هاي ديگر است.
فهيمه خانم 45 ساله اي كه پسرش را چند ماه قبل نامزد ساخته است و شنبه گذشته نوروزي برای عروسش برده است، در مورد این مراسم ميگويد:" لباس هاي نوروزي بايد جفت باشد و بر علاوه مقداري لوازم آرايش، یک مقدار ميوه خشك به خاطر هفت ميوه نوروز را با ماهي و جلیبي كه مروج است، تهيه نموده و چند تن از خويشاوندان نزديك را گرفته يكجا به خانه عروس ميروند".
او مي گويد كه اگر اقتصاد خانواده خوب باشد در پهلوي اين همه، مقداري زيورات را هم در نوروزي علاوه مي دارند و درجريان رساندن نوروزي به خانه عروس جديد دايره نواخته با ساز و سرود نوروزي را همراه مي سازند.هر سال با فرا رسیدن نوروز رسم و رواج های نوروزي در افغانستان راه اندازی می شود و با نزديك شدن نوروز هر خانواده اين رسمها را به جا ميكنند. اولين قدم اين مراسم خانه تكاني است كه به اميد آنكه گرد و غبار سالهاي گذشته را دور سازند و سال نورا با خوشي و تازگي آغاز نمايند خانواده ها خانه تكاني مي كنند و به اين ترتيب ميله ها و عنعنات مختلف نوروزي يكي بعد ديگري برگزار مي شوند.هفت ميوه، يكي از رسم هاي نوروزي است كه يكي دو شب قبل از فرا رسيدن نوروز هر خانواده اي ميوه هاي خشك به اندازه توان خريداري نموده، بعد از شستن در آب جوشانده كه اندكي سرد شده باشد، به همراي يك مقدار هيل يكجا انداخته و در روز نوروز به همراي دوستان و نزديكان شان يكجا ضمن ديد و واديد صرف مي كنند.در مورد قدامت هر یک از رسمهای نوروزی نظرهای در تاریخ و ادبیات کشور وجود دارد و هفت میوه نیز که یکی از رسمهای قدیمی نوروزی است، دارای منشای خاص خود است.اعظم رهنورد زریاب نویسنده و پژوهشگر زبان وادبیات دری می گوید که هفت میوه از روزگاران قدیم در میان مردم مروج بوده است.هم چنان هفت سین که بالای خوان نوروزی در شب نوروز چیده می شود، نیز از دیگر رسمهای نوروزی است که شامل سبزه، سیب، سرکه، سمنک، سمارق، سیر و سبزی است.زریاب هفت سین را از جمله مراسم دیر پای نوروز دانسته می گوید که در زمان شاهان آریایی هفت شین مروج دسترخوان نوروزی بوده است که شامل شمع، شراب، شیرینی و چند چیز دیگر که با حرف شین شروع می شده است، میگردد، اما به تدریج این هفت شین به هفت سین مبدل شده است.اما گرمترين ميله نوروزي، ميله سمنك است كه در شبهاي نوروز در اكثر ولايات كشور خصوصا ولايات سمت شمال راه اندازي مي شود.ده پانزده روز قبل از نوروز مقداري گندم را در يك سطل آب انداخته و هر روز آب آنرا تبديل مي نمايند تازماني كه گندمها نيش بكشند، بعدا گندمهاي نيش كشيده را در قابها هموار نموده در آفتاب مي گذارند و زود- زود آب مي زنند.بعد از چند روز گندمها سبز مي شوند. بعدا اين گندمهاي سبز شده را توته نموده از ماشين مي كشند و آب به دست آمده را در يك ديگ بزرگ مي اندازند، بعد اتش را روشن نموده با كفچه شور مي دهند، در اين آب غليظ آرد و آب را به تدریج علاوه مي نمايند.سمنك را بايد در حدود 7 تا 8 ساعت بدون وقفه با كفچه شور بدهند در غير آن زير ديگ مي چسپد و تمام مواد بي كاره مي شود.سمنك را تنها هم مي خورند، ولي معمولا صبحانه آنرا همراه با شير، قيماق و يا روغن زرد نيز مي خورند كه مزه ولذت خاصي دارد".رهنورد زریاب سمنک را نیز از جمله مراسم قدیمی نوروزی دانسته می گوید: "سمنک در قدیم جز و مراسم نوروزی بوده است و سمبول سبزی و خرمی و زنده شدن دوباره است".از رسم و رواج هاي ديگر نوروزي رفتن به مناطق سبز است كه به نام "سبزه لگد " ياد مي شود و مردم عقيده دارند كه رفتن به سبزه لگد مفيد است و به صحت فايده دارد و از جانبي روحيه آدم را كه سرماي زمستان پژمرده کرده بود، شاد مي سازد.زریاب می گوید که سبزه لگد را در گذشته ها به نام سبزه بدل بر پا می کردند و خانوادهها در روز سیزدهم حمل چون تصور میکردند عدد سیزده منحوس است، غالبا سبزه بدل را در بیرون از خانه به گشت و گذار روی سبزه ها می گذرانند.نویسنده:عبدالواسع هیله من غزنوی
فهيمه خانم 45 ساله اي كه پسرش را چند ماه قبل نامزد ساخته است و شنبه گذشته نوروزي برای عروسش برده است، در مورد این مراسم ميگويد:" لباس هاي نوروزي بايد جفت باشد و بر علاوه مقداري لوازم آرايش، یک مقدار ميوه خشك به خاطر هفت ميوه نوروز را با ماهي و جلیبي كه مروج است، تهيه نموده و چند تن از خويشاوندان نزديك را گرفته يكجا به خانه عروس ميروند".
او مي گويد كه اگر اقتصاد خانواده خوب باشد در پهلوي اين همه، مقداري زيورات را هم در نوروزي علاوه مي دارند و درجريان رساندن نوروزي به خانه عروس جديد دايره نواخته با ساز و سرود نوروزي را همراه مي سازند.هر سال با فرا رسیدن نوروز رسم و رواج های نوروزي در افغانستان راه اندازی می شود و با نزديك شدن نوروز هر خانواده اين رسمها را به جا ميكنند. اولين قدم اين مراسم خانه تكاني است كه به اميد آنكه گرد و غبار سالهاي گذشته را دور سازند و سال نورا با خوشي و تازگي آغاز نمايند خانواده ها خانه تكاني مي كنند و به اين ترتيب ميله ها و عنعنات مختلف نوروزي يكي بعد ديگري برگزار مي شوند.هفت ميوه، يكي از رسم هاي نوروزي است كه يكي دو شب قبل از فرا رسيدن نوروز هر خانواده اي ميوه هاي خشك به اندازه توان خريداري نموده، بعد از شستن در آب جوشانده كه اندكي سرد شده باشد، به همراي يك مقدار هيل يكجا انداخته و در روز نوروز به همراي دوستان و نزديكان شان يكجا ضمن ديد و واديد صرف مي كنند.در مورد قدامت هر یک از رسمهای نوروزی نظرهای در تاریخ و ادبیات کشور وجود دارد و هفت میوه نیز که یکی از رسمهای قدیمی نوروزی است، دارای منشای خاص خود است.اعظم رهنورد زریاب نویسنده و پژوهشگر زبان وادبیات دری می گوید که هفت میوه از روزگاران قدیم در میان مردم مروج بوده است.هم چنان هفت سین که بالای خوان نوروزی در شب نوروز چیده می شود، نیز از دیگر رسمهای نوروزی است که شامل سبزه، سیب، سرکه، سمنک، سمارق، سیر و سبزی است.زریاب هفت سین را از جمله مراسم دیر پای نوروز دانسته می گوید که در زمان شاهان آریایی هفت شین مروج دسترخوان نوروزی بوده است که شامل شمع، شراب، شیرینی و چند چیز دیگر که با حرف شین شروع می شده است، میگردد، اما به تدریج این هفت شین به هفت سین مبدل شده است.اما گرمترين ميله نوروزي، ميله سمنك است كه در شبهاي نوروز در اكثر ولايات كشور خصوصا ولايات سمت شمال راه اندازي مي شود.ده پانزده روز قبل از نوروز مقداري گندم را در يك سطل آب انداخته و هر روز آب آنرا تبديل مي نمايند تازماني كه گندمها نيش بكشند، بعدا گندمهاي نيش كشيده را در قابها هموار نموده در آفتاب مي گذارند و زود- زود آب مي زنند.بعد از چند روز گندمها سبز مي شوند. بعدا اين گندمهاي سبز شده را توته نموده از ماشين مي كشند و آب به دست آمده را در يك ديگ بزرگ مي اندازند، بعد اتش را روشن نموده با كفچه شور مي دهند، در اين آب غليظ آرد و آب را به تدریج علاوه مي نمايند.سمنك را بايد در حدود 7 تا 8 ساعت بدون وقفه با كفچه شور بدهند در غير آن زير ديگ مي چسپد و تمام مواد بي كاره مي شود.سمنك را تنها هم مي خورند، ولي معمولا صبحانه آنرا همراه با شير، قيماق و يا روغن زرد نيز مي خورند كه مزه ولذت خاصي دارد".رهنورد زریاب سمنک را نیز از جمله مراسم قدیمی نوروزی دانسته می گوید: "سمنک در قدیم جز و مراسم نوروزی بوده است و سمبول سبزی و خرمی و زنده شدن دوباره است".از رسم و رواج هاي ديگر نوروزي رفتن به مناطق سبز است كه به نام "سبزه لگد " ياد مي شود و مردم عقيده دارند كه رفتن به سبزه لگد مفيد است و به صحت فايده دارد و از جانبي روحيه آدم را كه سرماي زمستان پژمرده کرده بود، شاد مي سازد.زریاب می گوید که سبزه لگد را در گذشته ها به نام سبزه بدل بر پا می کردند و خانوادهها در روز سیزدهم حمل چون تصور میکردند عدد سیزده منحوس است، غالبا سبزه بدل را در بیرون از خانه به گشت و گذار روی سبزه ها می گذرانند.نویسنده:عبدالواسع هیله من غزنوی
No comments:
Post a Comment