چــادری

ملکه ثريا (شاه خانم) پس از بازگشت از سفر اروپا، مقاله اى در تاريخ ٢٥ جولاى ۱۹۲۸ در «اخبار امان افغان» منتشر ساخت که در آن در مورد چادرى نوشته شده بود: 
«چادرى، زن را از تنفس هواى آزاد مانع می‌گردد و به همين سبب، اکثريتشان به مرض مبتلا شده اند. عنعنه پوشيدن چادری که معلوم نيست از کجا وارد اسلام شده، رفته رفته شکل مذهبى را به خود گرفت که در همه اديان و کشورها ديده می‌شود، طوري که برقع و دولاق امروز در وطن ما يک عمل عنعنوى بوده که رفته رفته جاى خود را در دين و مذهب تأسيس نمود و به آن صبغه مذهبى دادند». 

قبل از نشر مقاله، ملکه ثريا با عده اى از زنان صحبت کرد. نخست دختران مکاتب را ملاقات نمود و با آنها در مورد چادرى صحبت نموده و آنها را تشويق نمود تا «در از بين بردن آن سعى و کوشش نمايند، اما مجبور نيستند». 

سپس ملکه تعدادى از زنان را در قصر دلگشا ملاقات نمود و به آنها گوشزد کرد که «با مردان در کارها سهم مساوى بگيرند، به خصوص در انکشاف کشور و در چهارديوارى خانه به قسمِ (مانند) محبوس نباشند». او متذکر شده بود: «زنان اروپایى در فابريکه‌ها کار می‌کنند، لاکن زنان افغان که جسماً قوى ترند، اما در انکشاف کشور سهم نمى گيرند؛ زيرا علت آن پرده چادرى است که در هيچ جا قابل قبول نيست...زنان از نظر مذهبى می‌بايد يک روپوش مخصوص در سر کنند تا موهاىشان را بپوشاند، مگر پنهان کردن دست و روى زنان در روستاهاى کشور رايج نيست، اما معلوم نيست از چه زمانى برقع و دولاق که زن را از فرق سر تا پاشنه پادر خود می‌پيچد، رايج گشته و در شهرها رفته رفته چنان اهميت پيدا کرده که اگر زنى بدون برقع از خانه خارج شود، گويا که آبروى مرد را از بين برده است»

نبشته: صادق دهقان